1541 (XV). Tunngaviusumik malitassat, Isumaqatigiissummi Artikel 73 e-mi piumasarineqartoq naapertorlugu paasissutissanik tunniussinissamik pisussaaffik piunersoq ilaasortat aalajangernissaannut ilitsersuisussaq

Ataatsimeersuarneq,

Naalagaaffiit Peqatigiit Isumaqatigiissutaani Kapitali XI-mi anguniakkat nassuiarneqartut eqqarsaatigalugit,

Eqqaamallugu Ataatsimeersuarnermi tunngaviusunut allattorsimaffik 27 November 1953 aalajangiunneqartoq 742 (VIII),

Misissorsimallugu Isumaqatigiissummi Artikel 73 e ataani Paasissutissanik Tunniussisarneq pillugu nalunaarusiaq Immikkut Ataatsimiititaliap Arfinilinnik inuttalimmit suliarineqartoq, 12 Ataatsimeersuarnermi 12 Decembari 1959 aalajangiineq 1467 (XIV)-mi pilersinneqartoq Isumaqatigiissummi Artikel 73 e -mi piumasarineqartoq paasissutissanik tunniussinissamut pisussaaffimmik peqarnersoq imaluunniit naamik Ilaasortat aalajangernissaannut malitassat misissornissaannut misissuinermilu inernerit Ataatsimeersuarnermut katerinneq aqqaneq tallimaanni nalunaarutiginissaanut.

1. Qujamasuutini ersersillugu Immikkut ataatsimiititaliap arfinilinnik inuttallip Isumaqatigiissummi Artikel 73 e ataani Paasissutissanik Tunniussisarneq pillugu suliaqartup suliaanut;
2. Akueralugit malitassat siunniunneqartut immikkoortortaq V, immikkoortoq B-mi, Ataatsimiititaliap nalunaarutaani, allannguutimiittut uanilu aalajangiinermi ilanngussami ilusaattut;
3. Aalajangerlugu Isumaqatigiissummi Artikel 73 e naapertorlugu paasissutissat tunniunnissaanut pisussaaffimmik peqarnersoq imaluunniit naamik aalajangernissamut malitassat taakku suliani tamani paasissutissat pigineqartut pissutsillu atuuttut aallaavigalugit atorneqassasut

 katersuulluni ataatsimiinneq nr. 948,

15 Decemberi 1960.

ILANNGUSSAQ

NAALAGAAFFIIT PEQATIGIIT ISUMAQATIGIISSUTAANNI ARTIKEL 73 e-mi PIUMASARINEQARTOQ PAASISSUTISSANIK TUNNIUSSINISSAMUT PISUSSAAFFIMMIK PEQARNERSOQ IMALUUNNIIT NAAMIK AALAJANGERNISSAMUT MALITASSAT PILLUGIT ILAASORTANUT ILITSERSUUT

Malitassaq I

Naalagaaffiit Peqatigiit Isumaqatigiissutaanik pilersitsisut eqqaamavaat Kapitali XI nunasiaataasimasutut inissisimasimasunut atuutsinneqassasoq. Isumaqatigiissummi Artikel 73 e naapertorlugu paasissutissanik tunniussinissamik pisussaatitaaneq piuvoq nunanut taamatut inissisimasunut, inui tamakkiisumik namminersornermik angusaqarsimanngitsunut.

Malitassaq II

Isumaqatigiissummi kapitali XI-p imarivaa Nunat Namminersulersimanngitsut uummaarissumik “tamakkiisumik namminersulernissamut” ineriartortut aamma siuariartortut. Nuna inuilu tamakkiisumik namminersorneq angoriarpassuk, pisussaatitaaneq ingerlaannartumik atorunnaassaaq. Tamanna nallertinnagu Artikel 73 e-p ataani paasissutissanik tunniussinissamut pisussaatitaaneq ingerlaannassaaq.

Malitassaq III

Isumaqatigiissummi Artikel 73 e ataani paasissutissanik tunniussinissamut pisussaatitaaneq nunat tamalaat akornganni pisussaaffiliivoq, piviusunngortinneralu ingerlanneqassalluni nunat tamalaat akornganni inatsisit naapertorlugit.

Malitassaq IV

Qimerluuineq siulleq naapertorlugu nunat nunarsuarmi sumiiffigisaanni aamma inuiaassutsikkut aamma/imaluunniit kulturikkut nunamit aqunneqarfigisaannit allaanerusumik inissisimasut pillugit paasissutissanik tunniussigasuarnissamut pisussaaffeqarpoq.

Malitassaq V

Qimerluuineq siulleq taamaattoq naapertorlugu nunarsuarmi inissisimaffik aamma inuiaassutsikkut imaluunniit kulturikkut allaanerussuteqartumik nunamik piusoqarnera naqissuserneqareerpat,  immikkoortut allat eqqarsaatigineqarsinnaapput. Immikkoortut tapiliussat tassaasinnaapput, ilaatigut, allaffissornikkut, politikkikkut, inatsisitigut, aningaasaqarnikkut imaluunniit oqaluttuarisaanikkut pissutsit. Naalagaaffik aqutsisuusup aamma nuna pineqartup attaveqatigiinnerat sunnerpagu, taaneqartoq kingulleq appasinnertut inissisimatileratarsinnaallugu, taamaasimappat isumaqatigiissummi Artikel 73 e naapertorlugu paasissutissanik tunniussinissamut pisussaaffeqarnermik ilimaginninneq tunngavissaqartissavaa.

Malitassaq VI

Nuna Namminersortuunngitsoq tamakkiisumik namminersulivinneq angusimaneranik naqissuserneqarsinnaavoq:

(a) Nammineq oqartussaassuseqarluni namminersuittutut naalagaaffittut takuneqarsinnaappat;

( b) Naalagaaffimmik namminersortumik kiffaanngissuseqarluni suleqateqarsinnaanikkut; imaluunniit

(c) Naalagaaffimmik namminersortumik peqateqalernikkut.

Malitassaq VII

(a) Kiffaanngissuseqarluni peqateqarneq nunami inuiaat pineqartut kiffaanngissuseqarlutik namminnerlu kajumissusertik aallaavigalugu, paasissutissiineq tamallu oqartussaanerat aqqutigalugu ingerlanneqartumit pilersinneqassaaq. Nunap inuisalu immikkuullarissusaannik kulturikkullu ilisarnaataannik ataqqinnittumik pissaaq, aamma nunap inui naalagaaffimmut namminersortumut peqateqalersunut nunap inissisimanerata allanngortinnissaanut kiffaanngissuseq attatiinnassavaat tamat oqartussaanerini atortut aamma nunap naalakkersuinikkut iluarsaanneranut aqqutit atorlugit.

(b) Nuna peqateqalersoq ilumini iluarsaannera aaliangiiffiginissaanut pisinnaatitaaffeqartariaqarpoq avataanit akuleruffigineqarani, nunap naalakkersuinikkut iluarsaanneranut pileriartorneq naapertorlugu aamma inuiaat kiffaanngissuseqarlutik kissaatiminnik takutitsinerat aallaavigalugu. Tamatumani oqaloqatigiinnerit naleqquttut imaluunniit pisariaqartut mattunneqanngillat, kiffaanngissuseqarluni peqateqarsinnaatitaanermi atugassarititat isumaqatigiissutigineqartut iluanni.

Malitassaq VIII

Inuiaat Namminersortuusimanngitsut inuiaallu ilannguffigineqartut Namminersortumik nunallit tamakkiisumik naligiimmik inissisimanissaat nunamut namminersortumut ilaalernermi tunngaviusariaqarpoq. Inuiaat nunanit taakkunaneersut tamarmik naligiimmik inissisimaffeqartariaqarput aamma inuiaassutsimut pisinnaatitaaffiit aamma tunngaviusumik pisinnaatitaaffinnut naligiimmik qularnaveeqquteqartariaqarput aamma kiffaanngissutsimut assigiinngissusertaqanngitsumik imaluunniit immikkoortitsinertaqanngitsumik; tamarmik naligiimmik pisinnaatitaaffeqartariaqarput aamma sinniisuunissamut sunniuteqarluartumillu peqataanissamut sutigut tamatigut periarfissatigut inatsisitigut atuutsitsinermi, inatsisiliornermi aamma naalakkersuisuni eqqartuussivimmut attuumassuteqartuni.

Malitassaq IX

Pissutsini imaattuni ilanngunneq pisussaassaaq:

(a) Nuna ilannguttoq namminersornerulernermi killiffia siuarluarsimassaaq kiffaanngissuseqartunik politikkikkut suliffeqarfeqassaaq, inuilu akisussaassuseqartumik aaliangernissamut taamaasillutik piginnaaneqassapput paasissutissiilluarnikkut tamat oqartussaanerannik ingerlaatsit atorlugit;

(b) Ilanngunneq nunap inuisa kiffaanngissuseqarlutik kissaatiminnik ersersitsinerannit pinngussaaq, inissisimaffimmi allanngornerat ilisimaarilluarlugu, paasissutissiineq tamallu oqartussaaneranni ingerlaatsit aqqutigalugit kissaataat ersersinneratigut, sumulluunniit attuumassuteqarani ingerlanneqartumik aamma tamatigoortumik inersimasutut qinersisinnaaneq tunngavigalugu.

Naalagaaffiit Peqatigiit, pisariaqartutut nalilerpassuk, ingerlatsinerit pineqartut nakkutigisinnaavai.

Malitassaq X

Isumaqatigiissummi Artikel 73 e-p ataani Nunat Namminersortuunngitsut pillugit paasissutissanik tunniussineq killilersorneqarpoq ilaatigut isumannaallisaanikkut nunallu inatsisitigut aaqqissugaanera pillugu eqqarsaatersornissaq pisariaqassaaq.

Tamanna isumaqarpoq pissutsini aaliangersimasuni paasissutissat annertussusaat killeqarsinnaaneri, taamaattorli Artikel 73 e-mi killilersuutip Naalagaaffiit Ilaasortat Kapitali XI naapertorlugu pisussaaffiinit aniguisissanngillat. “Killilersuutit” annertussusaat taamaallaat paasissutissat aningaasaqarnermi, inooqatigiinnermi aamma ilinniartitaanermi pissutsinut tunngassuteqartut tunniunneqarsinnaapput.

Malitassaq XI

Isumaqatigiissummi Artikel 71 e-mi nunami inatsisitigut aaqqissugaanermik eqqarsaatersornissamik taakkartuineq, nunap Aqutsisuni Ilaasortanut inatsisitigut aaqqissugaaneq pillugu attaveqarneranut tunngassuteqarpoq. Pisoq taakkartorpaat nunap inatsisitigut aaqqissugaanerata aningaasaqarnikkut, inooqatigiinnikkut aamma ilinniartitaanikkut suliassaqarfitsigut kiffaanngissuseqarluni suliffeqarfiit qinerneqartut aqqutigalugit namminersulerneq. Taamaakkaluartoq Artikel 73 e naapertorlugu paasissutissanik tunniussinissamut akisussaaffik ingerlaannassaaq, inatsisitigut aaqqissugaanermi attaveqarnerup Naalagaaffik imaluunniit Aqutsisuni Ilaasortat inatsisartui, naatsorsukkat allallu paasissutissat teknikkikkut ilusillit aningaasaqarnermut, inooqatigiinnermut aamma ilinniartitaanermut nunami pissutsinut tunngasut pissarsiarinissaanut mattunneqarsimanngippata.

Malitassaq XII

Isumannaallisaaneq pillugu eqqarsaatersuutit siornatigut patsisigineqartarsimanngillat. Taamaallaat pissutsini immikkuullarilluinnartuni aningaasaqarnikkut, inooqatigiinnikkut aamma ilinniartitaanikkut paasissutissat isumannaallisaanermut tunngassuteqarsinnaasarput. Pissutsini allani, taamaattumik, isumannaallisaaneq pillugu paasissutissanik tunniussinissamut killiliinissaq pisariaqassanngilaq.