ILO-169 Danske stat
Atortussanngotinneqarmat Danmarkimit ima nalunaartoqarpoq Kalaallit Nunaanni piginnittussaanermik nassuiaasumik:
ISUMAQATIGIISSUT ILO-MI ISUMAQATIGIISSUT NR. 169-IP NUNAT INOQQAAVI INUIAALLU NAGGUEQATIGIIT NAALAGAAFFINNI NAMMINERSORTUNIITTUT PILLUGIT ISUMAQATIGIISSUTIP ILO NR. 169-IP ATORTUSSANNGORTINNEQARNERANUT ATATILLUGU NASSUIAAT
Isumaqatigiissutip artikelip 14-imut tunngatillugu qallunaat naalakkersuisui ima oqaaseqarniarput:
- Isumaqatigiissutip 169-ip nassuiaataatut Danmarkimi nunap inuiinik ataasiinnarmik peqarpoq. Tassaapput Kalaallit Nunaani nunaqavissut, taaguutillit Inuit. Kalaallit- Nunaanni hjemmestyre pillugu inatsit nr. 577 29. november 1978-imeersoq tunngavigalugu Kalaallit Nunaanni hjemmestyre eqqunneqarpoq. Kalaallit Nunaanni hjemmestyre tassaavoq Kalaallit Nunaanni najugaqavissut qinigaat landstingimik taaguuteqartoq aamma politikkikkut aqunneqartoq, Landsstyre Landstingimit qinerneqartut. Hjemmestyre pillugu inatsimmi taaneqareersumi takuneqarsinnaavoq Kalaallit Nunaat immikkut inuiaqatigiiffiusoq danskit naalagaaffiata iluani.
- Kalaallit Nunaanni hjemmestyre pillugu inatsimmi nr. 577 29. november 1978-imeersumi inatsisit atortinneqarfiinut arlalinnut Kalaallit Nunaanni hjemmestyrimut nuunneqarsinnaasunut inatsisiliorsinnaatitaanissamut pisortaasussaatitaanissamullu periarfissaqalerpoq. Tamatuma kingorna qallunaat naalakkersuisa Kalaallit Nunaatalu hjemmestyriata akornanni isumaqatigiissuteqarnikkut ilaatigut suliassaqarfinnut arlalinnut isumaqatigiissutip uuma iluaniittunut inatsisiliorsinnaatitaaneq pisortaasussaatitaanerlu nuunneqarsimapput.
- Qaqugukkulluunniit Kalaallit Nunaanni nunamik piginnittuusinnaanermik isumaqatigiittoqarsinnaasimanngilaq, inunnut timitalimmut imaluunniit inatsisitigut paasineqarsinnaasunut.
- Kalaallit Nunaanni nunamik piginnittuusinnaatitaneq aaqqinneqarpoq immikkut illuinnartumik, tassaavorlu pisarneq malillugu. Eqqartuussisutigoortut assigiinngitsut aamma pisinnaatitaaneriviit piginnittuusinnaatitaaviusut naalagaffiup, Kalaallit Nunaanni hjemmestyrip aamma kalaallit ataasiakkaat agguarsimavaat. Tunngaviuvoq pisortat – naalagaaffik – Kalaallit Nunaanni nunamik piginnittuusinnaatitaavoq. Ulluinnarnili aalajangiisinnaatitaaneq Kalaallit Nunaanni hjemmestyrimiippoq, ilaatigut nunamik atuisinnaatitaanermik tunniussisinnaasumik aalajangiisinnaasoq. Kalaallit Kalaallit Nunaanni nunamik atuisinnaatitaanermik tunineqarsimasut nunaminertami tunniunneqarsimasumi illuliorsinnaatitaapput. Taamaappat illut taarsigassarsiaminnut sallunaveeqqusiunneqarsinnaapput soorlu Hjemmestyrip akuersissutaa ilanngullugu nunamut atuisinnaatitaanermut ilaatillugu tunniunneqarsinnaavoq.
Inatsiseqarnermi pissutsit qulaani taaneqartut Kalaallit Nunaanni najugaqartunut tamanut, Kalaallit Nunaanni nunap inoqqaavinut nunaqavissunut aamma nuuttunut nunasisunut, atuupput, Inatsiseqarnermi pissutsit soorlu oqaatigineqareersoq pisoqarujussuarmik naggueqarpoq, tassami Kalaallit Nunaanni inuit ataasiakkaat nunamik piginnittuusinnaatitaanissaannik periarfissaqanngilluinnarsimammata. Taamaattumik inatsiseqarnermi pissutsit pisoqarujussuarmik naggueqarput, kalaallit inuiaqatigiianni oqaluttuarisaanikkut sorlaqartorujussuarmik, aamma Kalaallit Nunaata hjemmestyriata attatiinnarnissaanik pingaarteqisaanik.
- Tamanna tunngavigalugu qallunaat naalakkersuisui aamma Kalaallit Nunaanni hjemmestyri isumaqarput inatsiseqarnermi pissutsit qulaani allaatigineqartoq naleqquttuusoq aamma isumaqatigiissummi artikel 14-imut naapertuuttoq. Kalaallit Nunaanni inatsiseqarnermi pissutsit taaneqartup, Hjemmestyrep nunamut aalajangiisinnaatitaanera tamarmiusoq, artikel 14-imi taaneqartut tamaasa piviusunngortippai, tassalu nunap inoqqaavisa nunap ilaanik piginnittuusinnaatitaqarfitsik aalajangiisinnaatitaaffigisinnaagaat ataqqineqartoq.
Tassunga ilaavoq isumaqatigiissutip naalagaaffiit peqataasut naalakkersuisui pisussaassusilermatigit, ilaatigut inuiaat naggueqatigiit aamma nunap inoqqaavisa ileqquliutaasa ileqquisalu ataqqinissaannut qulakkeerisussat. Immikkut aalajangersakkap, soorlu isumaqatigiissummi artikel 14-ip aamma tunngaviusup pingaarnerup akornanni akerleriissuteqartoqalissagaluarpat, qallunaat naalakkersuisui isumaqarput inuit taakku ileqquliutaannut aamma ileqquinut ataqqinninneq ima pingaaruteqartigisut taakkununnga killilersuisoqarsinnaanani isumaqatigiissummi immikkut aalajangersakkap malitsigisaanik.
Nunanut allanut ministeriaqarfik, 9. oktober 1997
Niels Helveg Petersen